Een juf met boerenverstand to the rescue
IK BEN GEEN BOERIN. En ook geen superheld. Ik ben opgeleid tot juf, maar wel een juf met gewoon, gezond boerenverstand, zonder een theoretische en universitaire psychologische vooropleiding. En in dat gewone, gezonde boerenverstand ontstaan bij mij ideeën. Gewone, eenvoudige ideeën, niet onderbouwd door ingewikkelde wetenschappelijke theorieën. Gewoon. Simpel. En makkelijk toe te passen. Maar wel supergoed en levensreddend. Nou ja, kwaliteitsverhogend dan.
Mijn stellingname:
MEER CREATIVITEIT IN HET ONDERWIJS IS NOODZAAK
WAAROM? Omdat creativiteit sprankelende ogen veroorzaakt. Bij het kind, bij de leerkracht, bij jou, bij mij, bij iedereen die er voor open staat. Creativiteit is je eigen IK blootleggen, je eigen ideeën ontwikkelen, in een wereld waar alles mogelijk is en fouten niet bestaan. Grenzeloos denken, fantasie prikkelen en plezier maken. En dat is veel meer dan een knutselactiviteit op vrijdagmiddag.
DRAAI JE EEN KLEUTERGROEP? Gefeliciteerd! Je hoeft het minst te doen om de creativiteit te stimuleren. Je hoeft het alleen maar te koesteren en te zorgen dat het behouden blijft. Heb je een midden- of bovenbouwgroep? Wellicht zijn deze kinderen al dusdanig aangepast dat je er wat meer werk van hebt, maar… het gaat je lukken! Nu jij zelf nog. Én je collega’s…
De kleuter die op 4-jarige leeftijd de drempel van de basisschool passeert, is het meest creatieve wezen in die schoolse omgeving en ver daarbuiten. En hoe ouder het kind wordt, hoe meer tijd het in het onderwijssysteem doorbrengt, hoe meer creativiteit het wordt afgenomen. Immers, de zon is geel en niet blauw. 1+1=2 en niets anders dan dat. En ik weet (heb geleerd) met mijn boerenverstand dat dat klopt. En toch ook weer niet altijd. De zon ís helemaal niet geel en 1+1 heeft oneindig veel goede antwoorden (zie ook mijn vorige blog: “Stappenplan bij onderwijs in creatief denken: Ga je mee wandelen in je brein?”).
IK, ALS CREATIEVE JUF, VOEL ME LANG ZO CREATIEF NIET (MEER) ALS DEZE KLEUTER. Omdat ik mijn creatief vermogen lange tijd niet genoeg heb uitgedaagd of benut. Ik heb geleerd om praktisch te denken en de dingen te doen “zoals het hoort” en “volgens de regels”. Iedereen heeft een aangeboren capaciteit om creatief te zijn, alleen hebben we het aan banden laten leggen en weten we niet altijd meer hoe deze aan te spreken. Maar wie ben ik om deze prachtige eigenschap bij kinderen te verpulveren?
HET VRAAGT AANPASSING OM TE FUNCTIONEREN IN EEN SYSTEEM. Niks mis mee, maar teveel aanpassen zorgt voor zichtbare en onzichtbare stress. En creativiteit kan makkelijk vervuild raken door stress en aanpassing. Want stel dat je ware ik buiten het systeem ligt..? Laten we het systeem groter maken waardoor de buitenliggende ikken ook binnen het systeem passen. Klinkt als een warm bad.
HOE? Verrijk het onderwijs met creativiteit, in denken én doen! Geef alle kinderen de kans om zichzelf te zijn, om hun eigen ideeën te ventileren en reken ze niet af op antwoorden die “anders” zijn. Er kan een geweldig verhaal achter schuilgaan. Vraag er naar. Laat je verrassen. Wekelijks een uurtje (liever nog meer, maar leuk om te beginnen) doet wonderen met jou en je leerlingen.
MEER CREATIVITEIT betekent meer jezelf kunnen zijn en dat is de beste manier om tot leren te komen. Alleen wordt dat nu nog niet door iedereen genoeg op waarde geschat en is het moeilijk te meten. En onvoorspelbaar. En gek. En motiverend. Want met creativiteit ontwikkel je je inventiviteit, je originaliteit, je vindingrijkheid. Je leert trouw te blijven aan je eigen persoonlijkheid ondanks externe invloeden. Wauw, een BOOST voor je zelfvertrouwen. Je leert zaken in een ander perspectief te plaatsen, oplossingen te bedenken die nog niemand heeft bedacht en nieuwe kansen te benutten. Innovaties dus, ontstaan uit creatieve inspiratie. JE HEBT EEN KLAS VOL MET RUIMDENKENDE GENIEËN!
Geef deze kleuter dus NU de kans om zijn creativiteit te behouden en het te laten zijn wie het is. Duw het niet in een systeem waarin alleen maar goede antwoorden bestaan die al eerder bedacht zijn. En doe dat ook met de middenbouw- en bovenbouwleerling. En ja, ook de puber en de student. Weet je wat? Vergeet jezelf ook niet! Teveel aanpassen is funest voor creativiteit en zo creëren we jongere versies van onszelf in plaats van een nieuwe generatie die de wereld gaat redden en groots durft te denken (én te handelen). Rek de grenzen van het bestaande systeem op.
…PSYCHOLOOG ZAL IK NIET WORDEN… Ik denk dat ik maar boerin word, met juffenverstand, dat wel. Vanuit het idee dat altijd alles beter kan, ook het onderwijs, zaai ik dan mijn eigen superideeën. Niet die van anderen, maar helemaal mijn eigen. Omdat bijna alles al eens door iemand is bedacht, maar niet door mij. En met mijn oogst wordt het dan net weer iets anders. Beter.
Mijn innerlijke kleuter wordt wakker. Ik haal mijn creatieve supercape weer van zolder. TO THE RESCUE!!!
